طبقه‌بندی و رسته‌بندی پوشش گیاهی مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک (مطالعه موردی: مراتع غرب حوض‌سلطان و منطقه خلجستان استان قم)

این تحقیق با هدف طبقه‌بندی پوشش گیاهی و تعیین رابطه بین پراکنش پوشش گیاهی و عوامل محیطی در مراتع استان قم انجام شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک از طریق استقرار چهار ترانسکت انجام شد. فاصله بین هر یک از ترانسکت‌ها 500 متر و فاصله بین پلات‌ها در هر ترانسکت با توجه به طول ترانسکت متفاوت بود. سطح پلات‌ها با توجه به نوع گونه‌های موجود، به روش سطح حداقل بین 2 تا 25 متر مربع و تعداد آنها نیز با توجه به تغییرات پوشش گیاهی و روش آماری 60 پلات تعیین شد. در هر واحد نمونه‌برداری علاوه بر ثبت اطلاعات مربوط به پوشش در پلات‌ها (نام گونه‌های گیاهی و درصد تاج پوشش آنها)؛ اطلاعات مربوط به شیب، جهت و ارتفاع نیز ثبت شد. برای نمونه‌برداری از خاک نیز در هر رویشگاه، هشت پروفیل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتی‌متری نمونه گرفته شد. بعد از نمونه‌برداری، خصوصیات خاک شامل سنگریزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهک، گچ، ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی و املاح محلول با روش‌های معمول اندازه‌گیری شد. طبقه‌بندی پوشش گیاهی با استفاده از روش TWINSPAN منجر به تفکیک 7 گروه شامل 9 تیپ گیاهی در منطقه مورد مطالعه شد. برای تحلیل ارتباط بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی از روش PCA  و CCA استفاده شد. بر اساس نتایج، عوامل رطوبت اشباع، هدایت الکتریکی، اسیدیته، بافت و آهک در پایین‌دست و عوامل سنگریزه، ارتفاع از سطح دریا و جهت شیب در بالادست منطقه مورد مطالعه از عواملی هستند که بیشترین تأثیر را در پراکنش رویشگاه گونه‌های گیاهی دارند. شناخت خواهش‌های بوم‌شناختی گونه‌های گیاهی و خصوصیات محیطی هر منطقه، امکان انتخاب گونه سازگارتر با شرایط هر منطقه و در نتیجه موفقیت در فعالیت‌های احیایی پوشش گیاهی را به همراه خواهد داشت.